Mijn emetofobie: het is anders

Het is anders. Deze winter voelt niet hetzelfde. Een inkopper is natuurlijk corona. Maar dat bedoel ik niet. Mijn emetofobie gedraagt zich anders. En ik omschrijf het inderdaad als in de 3e persoon, omdat een fobie daadwerkelijk met jou aan de haal gaat. Zelf ben je de controle kwijt. Er gebeurt iets met je lijf dat je zelf niet wil.

Emetofobie = extreme angst voor overgeven

Deze winter is zij (ik noem haar zij) rustiger. Ik moet er vandaag aan denken, op deze eerste (en enige?) dag met sneeuw in Nederland. Als het één dag winter voelt is het vandaag wel. Het is 16 januari, ik zit midden in de winter, in het epicentrum van mijn angst, en ik voel me oké. Dit is bizar.

Normaal gesproken ben ik obsessief aan het ontwijken. Nu kan er door corona natuurlijk een stuk minder. Maar in dat wat wel kan ben ik voor mijn doen vrij ontspannen. Er komen geregeld vriendjes spelen, er heeft zelfs een vriendje gelogeerd in de winter. Jaren geleden durfde ik dat niet – het idee alleen al dat er in dat gezin iemand ziek was geweest en het vriendje het hier mee naar toe nam. Ik ga redelijk ontspannen naar werkafspraken toe. Eerder kon ik bij enige twijfel of ergens iemand ziek was geweest thuis al mijn kleren uittrekken en mezelf ontsmetten in de douche. Mij handen werden gewassen tot bloedens toe. Daarna werd de kraan ontsmet en ook het stuur van de auto.

Het is er altijd

In de winter is mijn emetofobie het heftigst aanwezig. Het is nooit weg. Ook in de zomer kan ik op vakantie wakker liggen omdat ik de kinderen hoor draaien in bed en dat betekent dat ze misschien wel ziek worden en gaan overgeven. En in een vakantiehuisje heb ik niet de voorzorgsmaatregelen als thuis. Dat houdt in: altijd een emmer op korte loopafstand. Daarom kan ik gerust in een restaurantje ‘nee’ zeggen als mijn zoontje mosselen wil kiezen van de menukaart. Ik vind dat een verhoogd risico op ziek worden.

Ja ik weet dat het allemaal ziekelijk is. Toch heb ik geen enkele controle over mijn gedachten. En mijn gedachten zetten zich om in iets lichamelijks: een paniekaanval. Voor wie er geen ervaring mee heeft; bij een paniekaanval kun je denken dat je een hartaanval hebt of zelfs dood gaat. Soms belanden mensen daarom wel eens op de Eerste Hulp in het ziekenhuis, niet wetende dat het ‘slechts’ een paniekaanval is. Zelf denk ik niet dat ik een hartaanval heb op dat moment. Bij mij voelt het alsof mijn lijf ieder moment kan ‘uitvallen’. Gewoon, dat het ineens stopt met leven.

Net als met corona

Misschien dat het ineens een heel klein beetje duidelijker wordt – ‘dankzij’ corona – hoe het werkt met zo’n emetofobie. Hoe nu iedere dag in het nieuws komt hoeveel besmettingen er zijn, hoe gespitst je bent op overdragen van het virus, hoe je nu afstand moet houden of bij enige klachten thuis blijft… Zó gaat het in mijn hoofd ook met betrekking tot de emetofobie. Alleen lijkt verder niemand daar mee bezig, dus houd ik zelf mijn eigen dashboard bij in mijn hoofd: wie is ziek geweest, waar moet ik niet komen en beperk het aantal contacten.

Als de angst hoog is speur ik social media af naar waar mensen ziek zijn, om voor mijzelf een beeld te scheppen van hoe heftig de virussen nu zijn. Ik houd een specifiek aantal dagen aan waarbinnen ik niet in contact met mensen wil komen die (misschien) klachten hebben (gehad). Ik pas kansberekening toe: wanneer was welk gezinslid voor het laatst ziek en hoe groot denk ik dat de kans is dat het daarom nu gaat gebeuren.

Ik las laatst dat de gemiddelde emetofoob 7 jaar niet heeft overgegeven. Dan ben ik dus meteen in paniek; bij mij is het nu aankomende februari 11 jaar geleden. Dikke kans dat het dus vandaag of morgen gebeurt, dat kan natuurlijk bijna niet missen.

Deze winter

Deze winter is het anders. Het sneeuwt en ik ben oké. Je vraagt je vast af waarom het nu anders is. Dat heeft twee redenen. Of nee, drie. Want laat ik niet uitvlakken dat in lockdown zitten voor emetofoben wat helpt; er zijn minder contacten, minder kansen op ziek worden, minder mogelijkheden op besmetting. Maar de voornaamste redenen mag ik ook niet uitvlakken.

Therapie en medicijnen

Ondanks dat het enorm heeft gevoeld als falen om weer aan medicijnen te beginnen heb ik dat toch gedaan. Ik was moe. Nee, ik was uitgeput. Kapot van jaren tobben met angsten. En toen de winter eraan kwam voelde ik de uitputting al voor het begonnen was. Ik ben een hele lage dosis medicijnen gaan slikken, nét om de ruwe randjes iets minder te voelen. Om nét de energie op te brengen om me in te zetten voor therapie.

Ik heb al veel therapie gevolgd. Vaak zonder succes. De afgelopen 3 jaar zit ik eindelijk op het goede spoor. Ik ga daar binnenkort uitgebreid over vertellen. Voor nu wil ik alleen zeggen dat er om te starten met therapie een heel goed angstbehandelcentrum in Rotterdam is (ook in Nijmegen en Nieuwegein). Ik ben daar een jaar in behandeling geweest en nu al weer 2 jaar op andere plekken. Maar die start daar, is het begin van eindelijk iets goeds geweest.

Iets doen

Ik heb altijd iets willen doen aan mijn angsten. Ik voel me zo hulpeloos als ik op de bank gevangen zit in staren, angsten die door mijn lijf heen flitsen en me verlammen. Mijn ‘fout’ is geweest dat ik mijn emetofobie niet intensief genoeg heb aangepakt vòòr deze laatste 3 jaar. Ik wilde het wegstoppen en er niet aan denken.

Alleen dan denk je er toch aan.

Ja, het duurt lang. Nee, het is niet makkelijk.

Doe iets. Anders hoop je over een jaar dat je vandaag was begonnen.